ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ-Noam Chomsky:
Το παρακάτω κείμενο είναι αποσπάσματα από μια συνέντευξη του Noam Chomsky:
"Ας πάρουμε αυτό που συμβαίνει σήμερα στην εκπαίδευση. Τώρα, τα τελευταία χρόνια, υπάρχει μια ισχυρή απαίτηση αξιολόγησης των παιδιών και των εκπαιδευτικών έτσι ώστε η διδασκαλία να κατευθύνεται προς το τεστ. Το τεστ καθορίζει τι θα συμβεί στο παιδί και τι θα συμβεί στον εκπαιδευτικό.
Αυτή είναι εγγύηση καταστροφής οποιασδήποτε διαδικασίας ουσιαστικής εκπαίδευσης. Σημαίνει ότι ο δάσκαλος/α δεν μπορεί να είναι δημιουργικός/ή, ευφάνταστος/η ή να δώσει προσοχή στις ατομικές ανάγκες των μαθητών. Ο μαθητής δεν μπορεί να ερευνήσει τα πράγματα, ίσως κάποιο παιδί να ενδιαφέρεται για κάτι, δεν μπορεί να το κάνει γιατί πρέπει να απομνημονεύσει κάτι για το αυριανό τεστ. Αλλά και το μέλλον του εκπαιδευτικού εξαρτιέται από αυτό το τεστ όπως και του μαθητή.
Οι άνθρωποι που κάθονται στα γραφεία, οι γραφειοκράτες που τα σχεδιάζουν όλα αυτά, δεν είναι σατανικοί, απλά εργάζονται μέσα σε ένα σύστημα ιδεολογιών και δογμάτων που μετατρέπουν αυτά που κάνουν σε κάτι εξαιρετικά επικίνδυνο.
Πρώτα απ’ όλα, δεν χρειάζεται να αξιολογείς τους ανθρώπους συνεχώς. Οι άνθρωποι δεν μπορεί να κατατάσσονται με όρους κάποιων τεχνητών προδιαγραφών. Η ίδια η αξιολόγηση είναι τεχνητή. Δεν είναι μια κατάταξη εκπαιδευτικών σε σχέση με την ικανότητά τους να βοηθήσουν την ανάπτυξη των παιδιών ώστε να φτάσουν τις δυνατότητές τους, να διερευνήσουν τα δημιουργικά τους ενδιαφέροντα. Δεν αξιολογούνται αυτά τα πράγματα στα τεστ.
Έτσι, δίνεις έναν βαθμό, αλλά αυτός ο βαθμός είναι τις περισσότερες φορές χωρίς νόημα. Και η ίδια η κατάταξη είναι επικίνδυνη. Μας μετατρέπει σε άτομα που αφιερώνουν τη ζωή τους στην επίτευξη βαθμών και όχι στο να κάνουμε πράγματα που είναι πολύτιμα και σημαντικά.
Είναι εξαιρετικά καταστροφικό στις χαμηλές βαθμίδες της εκπαίδευσης. Αυτή είναι η πρωτοβάθμια εκπαίδευση, εκπαιδεύεις τα παιδιά με αυτόν τον τρόπο. Το έβλεπα και στα δικά μου παιδιά.
Όταν τα παιδιά μου ήταν στο δημοτικό, σε ένα καλού επιπέδου σχολείο προαστείων, όταν έφτασαν στην Τρίτη τάξη χώριζαν τα παιδιά σε κουτά και σε έξυπνα. Είσαι κουτός όταν κατατάσσεσαι χαμηλά, έξυπνος όταν κατατάσσεσαι ψηλά.
Σκεφτείτε τι κάνει αυτό στα παιδιά. Ανεξάρτητα από το που κατατάσσονται, τα παιδιά το παίρνουν σοβαρά… Εάν εγκλωβιστείς σε αυτό είναι εξαιρετικά επικίνδυνο. Δεν έχει καμία σχέση με την εκπαίδευση.
Η εκπαίδευση αναπτύσσει τις δυνατότητές σου και την δημιουργικότητά σου. Ίσως να μην τα πας καλά στο σχολείο αλλά να τα πας καλά στις τέχνες. Αυτό είναι μια χαρά. Τι πρόβλημα υπάρχει με αυτό; Είναι ένας άλλος τρόπος για να ζήσεις μια ικανοποιητική ζωή, μια ζωή που είναι σημαντική και για σένα και για άλλους ανθρώπους.
Η όλη ιδέα (της κατάταξης) είναι πολύ επικίνδυνη. Είναι ένα σύστημα που δημιουργεί κάτι που ονομάζεται «οικονομικός άνθρωπος» (homo economicus). Υπάρχει αυτή η έννοια στην σχετική οικονομική θεωρία. Ο οικονομικός άνθρωπος είναι κάποιος που υπολογίζει ορθολογικά το πώς θα βελτιώσει το κύρος (status) του (κύρος σημαίνει στην ουσία πλούτος).
Έτσι υπολογίζεις ορθολογικά τι είδους επιλογές πρέπει να ακολουθήσεις για να αυξήσεις τον πλούτο σου και δεν δίνεις σημασία σε οτιδήποτε άλλο. Να μεγιστοποιήσεις τον αριθμό των αγαθών που έχεις γιατί μόνο αυτό μπορείς να μετρήσεις. Εάν το κάνεις αυτό επαρκώς, τότε είσαι ένας ορθολογικός άνθρωπος που κάνει ενημερωμένες κρίσεις. Μπορείς να βελτιώσεις το «ανθρώπινο κεφάλαιό σου» το οποίο μπορείς να πουλήσεις στην αγορά.
Το είδους ον είναι αυτό; Είναι αυτό το είδος του ανθρώπου που θέλεις να δημιουργήσεις; Όλοι αυτοί οι μηχανισμοί – διαγωνίσματα, αξιολόγηση, εκτιμήσεις, μετρήσεις – εξαναγκάζουν τους ανθρώπους να αναπτύξουν αυτά τα χαρακτηριστικά. Αυτές οι ιδέες και έννοιες έχουν επιπτώσεις…"
