Πέμπτη 31 Δεκεμβρίου 2015

ΠΑΙΔΕΙΑ ΚΑΙ ΑΓΟΡΑ - ΑΓΟΡΑ ΚΑΙ ΠΑΙΔΕΙΑ

Προεισαγωγικά: επέλεξα να μιλήσω κυρίως για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, για το πανεπιστήμιο και τη σχέση του με την αγορά. Ωστόσο ενδιάμεσα και προς το τέλος της ομιλίας μου θα προβώ σε μερικές επισημάνσεις σχετικά με το συνολικό πρόβλημα του εκπαιδευτικού μας συστήματος. Ο προβληματισμός τον οποίο θα αναπτύξω εντάσσεται οργανικά στο πλαίσιο της σχέσης ανάπτυξης και παιδείας, με αναφορά και στο πρόβλημα της οικονομικής κρίσης.

* * *

Οικονομολόγοι, κοινωνιολόγοι και πολιτικοί συμφωνούν ότι η αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης και των προβλημάτων που αυτή δημιουργεί συναρτάται με το πρόβλημα της ανάπτυξης. Και δεν υπάρχει κανείς που να μην αναγνωρίζει τον αποφασιστικό ρόλο της παιδείας (και της έρευνας) στην ανάπτυξη,. Οι διαφορές αφορούν στο μοντέλο ανάπτυξης και στο ρόλο της αγοράς σ αυτή τη διαδικασία. Οι διαφορές εμφανίζονται ιδιαίτερα οξυμένες αναφορικά με τη σχέση παιδείας και αγοράς, με το ερώτημα αν αυτές οι δυο έννοιες και `αυτές οι δυο πραγματικότητες αμοιβαία αναιρεί η μία την άλλη.

Σε μια σοβαρή προσπάθεια ερευνητικής προσέγγισης του θέματος θα πρέπει να απαντηθεί το ερώτημα αν μπορεί να υπάρξει ανάπτυξη χωρίς την αγορά. Πρόκειται για θεωρητικό ερώτημα, με συγκεκριμένη κοινωνική και πολιτική αναφορά, το οποίο δεν έχει τη σημασία την οποία είχε παλιότερα, όταν η ιστορική διαδικασία μετάβασης σε μια κοινωνία που υπερβαίνει τον καπιταλισμό (σοσιαλισμός - κομμουνισμός) αγνοούνταν ο συντελεστής αγορά. Σήμερα ούτε οι ορθόδοξοι μαρξιστές το υποστηρίζουν αυτό. Οι σημερινοί μαρξιστές μιλούν μόνον για ελεγχόμενη αγορά.

Εμάς εδώ μας ενδιαφέρει το γεγονός ότι στη νεοφιλελεύθερη αντίληψη η παιδεία χάνει την αυτονομία της. Προσαρμόζεται στις ανάγκες και τους νόμους της αγοράς. Όχι κάποιας απρόσωπης αγοράς, αλλά μιας αγοράς στην οποία παρεμβαίνει άμεσα το προσωποποιημένο ατομικό και συλλογικό κεφάλαιο, που λειτουργεί σύμφωνα με τους νόμους του κεφαλαιοκρατικού κέρδους και του ανταγωνισμού. Έτσι, το πρόβλημα της ανάπτυξης κάθε χώρας (του κόσμου) εμφανίζεται ως μέρος του ανταγωνισμού του προσωποποιημένου ατομικού και συλλογικού κεφαλαίου. Και αυτό το φαινόμενο έχει την ιστορία του.

Από τη βιομηχανική επανάσταση και μετά είχε δρομολογηθεί μια διαδικασία κατάργησης της αυτονομίας της παιδείας η οποία σήμερα τείνει να ολοκληρωθεί. Καταργήθηκε ή καταργείται στις μέρες μας η μεγάλη παράδοση του πανεπιστημίου που είχε ως μοντέλο το universitas (βλέπε το πανεπιστήμιο της Μπολόνια και το πανεπιστήμιο του Παρισιού) της προβιομηχανικής εποχής, με την απόλυτα διακριτή αυτονομία και ανεξαρτησία του.[1]

Τώρα το πανεπιστήμιο μετατρέπεται σε πνευματικό ίδρυμα το οποίο λειτουργεί με τους νόμους της αγοράς ως μια επιχειρηματική μονάδα του οικονομικού συστήματος. Αυτό επιχειρείται σε συνδυασμό με την προσπάθεια δημιουργίας των όρων λειτουργίας του ως μηχανισμού έκφρασης και παραγωγής της κυρίαρχης ιδεολογίας της σύγχρονης αστικής τάξης, του κεφαλαίου, χάνοντας την αυτονομία του, ως χώρος έκφρασης της «κριτικής σκέψης σε όλες τις μορφές και τις τονικότητές της... ως πεδίο επιστημονικής και φιλοσοφικής γνώσης το οποίο είναι διακριτό προς τους θεσμούς και τις διαδικασίες των ίδιων των πολιτικών αποφάσεων».[2]

Παρόλα αυτά, ο χώρος της παιδείας μπορεί με τη συνειδητή συντονισμένη παρέμβαση των λειτουργών της (εκπαιδευτικών και μαθητών - σπουδαστών) να αποκτήσει έναν αξιόλογο βαθμό αυτονομίας. Μπορεί η συνειδητή παρέμβαση αυτού του υποκειμενικού παράγοντα να επηρεάσει το περιεχόμενο της παιδείας, να εισάγει ιδέες και αξίες μιας άλλης ιδεολογίας, επηρεάζοντας έτσι την κοινωνική λειτουργία του. Στην προσπάθειά τους αυτή οφείλουν οι δυνάμεις αυτές να λάβουν υπόψη το γεγονός της ένταξης και της εθνικής παιδείας στο ευρύτερο διεθνές πλαίσιο ιδεολογικής χειραγώγησης λαών και ανθρώπων, που υπηρετεί τις επιδιώξεις και τις ανάγκες του κεφαλαίου.

Αυτό δε σημαίνει ότι ο εθνικός χώρος δεν είναι το κύριο πλαίσιο αναφοράς για την παιδεία. Μ’ αυτή την έννοια μπορεί να πει κανείς ότι η παιδεία είναι εθνική υπόθεση - με δεδομένη σε κάθε περίπτωση την αναφορά στη σύνδεσή της με τις διεθνείς και τις παγκόσμιες εξελίξεις, με καθοριστικό συντελεστή σ αυτές την κυριαρχία του κεφαλαίου στον κόσμο.

Αυτή η ιστορική αλήθεια μας φέρνει ενώπιον του κρίσιμου ερωτήματος για το ρόλο της παιδείας απέναντι στο πρόβλημα του μέλλοντος της χώρας, έχοντας κατά νου ότι στην εποχή μας, το μέλλον κάθε χώρας είναι συνυφασμένο με το μέλλον της καπιταλιστικά παγκοσμιοποιημένης ανθρωπότητας, τουλάχιστον για το ορατό μέλλον..

Μέσα από αυτή την οπτική θα πρέπει να δει κανείς το διπλό ρόλο της παιδείας α) ως αναγκαίου και κρίσιμου, έως αποφασιστικού, συντελεστή (μαζί με την έρευνα) της οικονομικής ανάπτυξης της χώρας και β) ως βασικού, έως αποφασιστικού συντελεστή μορφωτικής αναβάθμισης της κοινωνίας και αναμόρφωσης της εθνικής πολιτιστικής της ταυτότητας.

Σε μια προσπάθεια να προσδιοριστεί το περιεχόμενο και ο ρόλος της παιδείας (της εκπαίδευσης) στην κάλυψη αυτού του διπλού ρόλου της, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι η οικονομική ανάπτυξη αποτελεί αναγκαίο όρο «κανονικής» λειτουργίας της σύγχρονα οργανωμένης κοινωνίας ως πολιτισμικής οντότητας, με τα διακριτά εθνικά χαρακτηριστικά της, στα πλαίσια ενός παγκοσμιοποιημένου πολυπολιτισμικού κόσμου η οικονομία του οποίου λειτουργεί σύμφωνα με τους νόμους της καπιταλιστικής αγοράς.

Υπό αυτές τις συνθήκες, η δυσκολία συνδυασμού αυτών των συντελεστών στην εκπόνηση και στην εφαρμογή μιας αριστερής εκπαιδευτικής πολιτικής (και είναι αυτό που εδώ μας ενδιαφέρει) έχει να κάνει με τον ιστορικό ρόλο της Αριστεράς. Η Αριστερά υπάρχει για να δρομολογήσει και να ηγηθεί την ιστορική διαδικασία σοσιαλιστικού μετασχηματισμού της κοινωνίας. Αυτός είναι ο ιστορικός λόγος ύπαρξής της ως μιας πολιτικά οργανωμένης δύναμης, με μια κουλτούρα σκέψης που εκφράζει και υπηρετεί αυτόν τον ιστορικό της ρόλο.

Θεωρητικά και πρακτικά η δυσκολία αυτού του κοινωνικό - ιστορικού εγχειρήματος εμφανίζεται επαυξημένη για την Αριστερά που έχει επιλέξει τον κοινοβουλευτικό δημοκρατικό δρόμο μετάβασης στο σοσιαλισμό. Αυτή η Αριστερά θα πρέπει να διαχειριστεί πολιτικά μια ιστορική διαδικασία με πολλές φάσεις. που – στην καλύτερη μάλλον περίπτωση – κάθε μια από αυτές μπορεί να καλύψει μια γενιά.

Στο πρώτο στάδιο αυτής της διαδικασίας η εκπαιδευτική της πολιτική αναπόφευκτα θα πρέπει να καλύπτει τις ανάγκες της οικονομίας που λειτουργεί με τους νόμους και τους όρους του καπιταλισμού, με τους όρους της αγοράς. Σ’ αυτό το πρώτο στάδιο οι ανάγκες της εμπορευματοποιημένης παραγωγής, οι ανάγκες της οικονομίας της αγοράς καθορίζουν σε αποφασιστικό βαθμό το πρώτο σκέλος του δίπολου που οφείλει να υπηρετεί η «αριστερή» εκπαιδευτική πολιτική, η ίδια η παιδεία - εκπαίδευση, η οποία οφείλει να καταρτίζει ανθρώπους που μπορούν να ανταποκριθούν σ’ αυτές τις ανάγκες. Την καλή (παραγωγικά λειτουργική) κατάρτιση τη ζητούν και οι άνθρωποι που επιλέγουν να φοιτήσουν στις ανώτερες βαθμίδες της εκπαίδευσης για λόγους που έχουν να κάνουν όχι μόνο με την εξασφάλιση των όρων μιας οικονομικά αξιοπρεπούς ζωής, αλλά ακόμα και για λόγους κοινωνικής καταξίωσης, που συνδέονται και με τα όνειρά τους για τη ζωή και για την κοινωνική τους αναγνωρισιμότητα. Παιδεία που δεν παρέχει αυτή τη γνώση είναι μια παιδεία η οποία αδυνατεί να λειτουργήσει κοινωνικά.

Αυτό αφορά το πρώτο σκέλος λειτουργίας της παιδείας , δηλαδή την κάλυψη των αναγκών της παραγωγής, των αναγκών της οικονομίας και της κοινωνίας σε εργατικό δυναμικό. Δεν αφορά τη λειτουργία της ως φορέα και πυλώνα πολιτισμού. Το σκέλος αυτό λειτουργίας της έχει περιθώρια σχετικής αυτονομίας, που η αριστερή εκπαιδευτική πολιτική μπορεί να διευρύνει, καλύπτοντας ένα ευρύ φάσμα αναγκών με προοδευτικό πρόσημο.

Η αριστερή εκπαιδευτική πολιτική και η ίδια η εκπαίδευση μπορεί να εκφράσει και να καλύψει ένα μεγάλο φάσμα αναγκών που έχουν να κάνουν με την πολιτιστική αναβάθμιση του λαού, της κοινωνίας. Από αυτή την άποψη ο τομέας των ανθρωπιστικών σπουδών μπορεί να διεκδικήσει μεγάλα περιθώρια αυτονομίας. Ωστόσο, η ανάπτυξη αυτού του σκέλους δεν μπορεί να είναι αδιάφορη με το ρόλο της παιδείας ως αποφασιστικού συντελεστή στην κάλυψη των αναγκών της οικονομίας και της κοινωνίας σε ειδικευμένο και καλά καταρτισμένο εργατικό δυναμικό. Θα πρέπει να υπάρξει ένας συνδυασμός των δυο ρόλων της εκπαίδευσης. Αυτό μπορεί να γίνει μόνο εφόσον στη βάση μιας δημιουργικής συνεργασίας των δυο πόλων είναι μια στρατηγική της κοινωνικής προόδου. Η εφαρμογή μιας τέτοιας στρατηγικής από τη «φύση» της περικλείνει το στοιχείο υπέρβασης της αστικής εκπαιδευτικής πολιτικής, μαζί και του χαρακτήρα της αναπτυξιακής της πολιτικής. Αυτό έχει να κάνει με το γεγονός ότι η σύγχρονη αστική τάξη έχει πάψει πλέον να είναι συντελεστής κοινωνικής προόδου.[3].

Βέβαια, κοινωνική πρόοδος χωρίς οικονομική ανάπτυξη είναι αδύνατη και αδιανόητη. Μιλούμε για την ανάπτυξη μιας οικονομίας (και μιας παραγωγής) που λειτουργεί με τους νόμους και τους όρους της αγοράς. Επομένως και μιας εκπαίδευσης (και έρευνας) που εκφράζει αυτές τις ανάγκες και ανταποκρίνεται σ’ αυτές τις ανάγκες. Καταρτίζει ανθρώπους που μπορούν να εργαστούν με τους νόμους και τους κανόνες της εμπορευματικής παραγωγής, με τους νόμους και τους κανόνες της οικονομίας της αγοράς. Η άποψη ότι στον καπιταλισμό μπορεί να υπάρξει μια «οικονομία των αναγκών» στην οποία υποτάσσεται η αγορά, είναι ανυπόστατη. Στον καπιταλισμό δεν υπάρχουν κοινωνικές ανάγκες που να μην επηρεάζονται, άμεσα ή έμμεσα, περισσότερο ή λιγότερο, από την οικονομία της αγοράς. Και δεν μπορεί να υπάρξει εκπαίδευση που να μπορεί να λειτουργήσει ως μία αυτόνομη δομή ανεξάρτητη από την οικονομία της αγοράς. Δεν μιλώ εδώ για την ύπαρξη παραγωγικών νησίδων (συναιτερισμοί κλπ) που μπορούν να λειτουργήσουν παράλληλα με το σύστημα της οικονομίας της αγοράς. με τους δικούς τους νόμους και κανόνες και με ισχυρό το στοιχείο της αυτοαναφοράς. Ούτε μιλώ για τη λεγόμενη «Κοινωνική Οικονομία» ή «Κοινωνική, Αλληλέγγυα και Συνεταιριστική Οικονομία», που αποτελεί αντικείμενο διαλόγου μεταξύ ερευνητών. Όμως, ακόμα και αυτό το υποτιθέμενο οικονομικό μοντέλο δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς την αγορά.

Συνοψίζοντας: Στον καπιταλισμό η Αριστερά «οφείλει» να κυβερνά με δεδομένη την οικονομία της αγοράς, τηρώντας τους νόμους και τους κανόνες της, εφαρμόζοντας τη δική της πολιτική: ανατροπή της νεοφιλελεύθερης πολιτικής, ανάπτυξη ενός νομικού και θεσμικού συστήματος κεντρικού ελέγχου λειτουργίας της αγοράς και δραστικός περιορισμός της εξουσίας του κεφαλαίου. Δημιουργεί τις πολιτικές, νομικές και θεσμικές προϋποθέσεις για την εφαρμογή μιας αναπτυξιακής στρατηγικής που στοχεύει και υπηρετεί τη συνολική προσπάθεια προοδευτικού μετασχηματισμού της κοινωνίας, που εμπεριέχει στοιχεία υπέρβασης του καπιταλισμού. Αυτό είναι δυνατό με τη συνειδητή και στοχευμένη αξιοποίηση της επιστήμης σε όλους τους τομείς λειτουργίας της κοινωνίας. Για το σκοπό αυτό απαιτείται η ριζική μεταρρύθμιση της παιδείας- εκπαίδευσης, η ανάπτυξη του δημιουργικού και κριτικού πνεύματος, η προσφορά γνώσης που καθιστά το λαό δημιουργικό διαχειριστή των υποθέσεών του, των υποθέσεων της κοινωνίας, σε μια δημοκρατική προοδευτική αντίληψη.

Όμως, θα μπορούσε να πει κανείς ότι η ανάπτυξη και η αξιοποίηση της επιστήμης και γενικότερα της γνώσης την οποία παρέχει η εκπαίδευση - παιδεία μπορεί να επιτευχθεί και σε μια αντίληψη που ανταποκρίνεται στις ανάγκες αποτελεσματικής λειτουργίας της κεφαλαιοκρατικής οικονομίας της αγοράς – λειτουργίας και αναπαραγωγής της εξουσίας του κεφαλαίου. Ήδη, από τη δεκαετία του 1960 λαμβάνεται σοβαρά σε όλες της τεχνολογικά αναπτυγμένες χώρες η «θεωρία του ανθρώπινου κεφαλαίου», που βασίστηκε στο βιβλίο του Shultz The economic value of education[4] με το οποίο υποστήριξε ότι η επένδυση στον άνθρωπο για την ανάπτυξη των γνώσεών του, των διανοητικών εργασιακών του ικανοτήτων είναι αποδοτική επένδυση. Τώρα προβάλλεται το επινοημένο μοντέλο της «Κοινωνίας της Γνώσης» το οποίο έχει βρει απήχηση ακόμα και στο χώρο της αριστεράς. Υποστηρίζεται ότι η ανθρωπότητα έχει ήδη περάσει ή περνά σε μια καινούργια φάση της ιστορίας της, ότι αυτό μπορεί να συμβεί (ή συμβαίνει) χωρίς να απαιτείται η υπέρβαση του καπιταλισμού, με τη μετάβαση στη λεγόμενη «άυλη παραγωγή». . Όμως αυτό θα μπορούσε να είναι θέμα μιας άλλης ομιλίας.

Έτσι, παραμένοντας στα δικά μας, τα σημερινά, θέλω να τονίσω την ανάγκη συνολικής αντιμετώπισης του προβλήματος εκσυγχρονισμού, αναβάθμισης και ανάπτυξης του εκπαιδευτικού μας συστήματος,. Και, βέβαια, αυτό δεν είναι δυνατό χωρίς τη δημιουργία της αναγκαίας πολιτιστικής υποδομής μέσα, γύρω και έξω από την εκπαίδευση (στην ευρύτερη κοινωνία) που να στηρίζει ένα τέτοιο εγχείρημα:

§ Έρευνα στην εκπαίδευση και για την εκπαίδευση. Προβολή των ποιοτικών παραμέτρων έναντι των ποσοτικών στο εκπαιδευτικό και το παιδαγωγικό έργο, λειτουργική δημοκρατία που να αναβαθμίζει και να καθιστά αποδοτικό το συνολικό έργο του σχολείου, ουσιαστική σχέση με το περιβάλλον και τον κόσμο.

§ Χρησιμοποίηση των ΜΜΕ σε ευρεία έκταση και σε βάθος: συνεργασία του σχολείου με προγράμματα (επιστημονικά, εκπαιδευτικά - παιδείας) της Τηλεόρασης, του Ραδιοφώνου και γενικότερα των ΜΜΕ. Και βέβαια τώρα πλέον, όλο και περισσότερο, την ουσιαστική αξιοποίηση του Ιντερνετ, με τις πολλαπλές εκφράσεις και δυνατότητές.

§ Περιοδικά για όλες τις ηλικίες, τα επαγγέλματα και τις μορφωτικές ανάγκες των ανθρώπων και κυρίως επιστημονικά περιοδικά για τη δημιουργία δικής μας επιστημονικής κοινής γνώμης σε πολλά επίπεδα, όχι μόνο στο επίπεδο των ειδικών που και αυτό δεν υπάρχει.

§ Πολιτική βιβλίου και βιβλιοθήκης και πολιτική καλλιτεχνικής ψυχαγωγίας που να στηρίζεται και να υποβοηθά το έργο του σχολείου: θέατρα, σχολές μουσικής, χορού, κινηματογράφος. Ανάπτυξη του σχολικού αθλητισμού με τη δημιουργία και ανάπτυξη των αναγκαίων υποδομών.

§ Αξιοποίηση των πνευματικών κέντρων, των περιφερειακών Πανεπιστημίων για την αναβάθμιση της μορφωτικής και της πολιτιστικής στάθμης της υπαίθρου και των σχολείων της υπαίθρου, κλπ.

Για να κατανοηθεί η σημασία μιας τέτοιας πνευματικής – πολιτιστικής υποδομής θα πρέπει να γίνει κατανοητός ο ρόλος του συνειδησιακού παράγοντα στην εποχή μας. Να γίνει κατανοητό ότι χωρίς τη σταθερή και σωστά αρθρωμένη παρέμβαση του συνειδησιακού παράγοντα δεν μπορεί να γίνει λόγος για ανάπτυξη, με την έννοια της κοινωνικής προόδου, δηλαδή για τη μετάβαση σε ριζικά καλύτερες συνθήκες ζωής για τους λαούς, για τους ανθρώπους. Ο ρόλος του συνειδησιακού παράγοντα είναι περισσότερο αυξημένος στις χώρες που η βιομηχανική τους υποδομή και το σύστημα των οικονομικο-κοινωνικών σχέσεων, η τεχνική κουλτούρα, η κουλτούρα εργασίας και ο τρόπος ζωής των ανθρώπων δεν περικλείνουν κατ’ ανάγκη το κίνητρο της ανάπτυξης, της αλλαγής. Αυτό αφορά τη χώρα μας, σε μεγάλο βαθμό.

Η συνειδητή παρέμβαση της οργανωμένης κοινωνίας στην πορεία των γεγονότων προϋποθέτει τη γνώση της κοινωνικής πραγματικότητας στο σύνολό της, στη δομή της και σε όλες τις πτυχές της που επηρεάζουν τη συμπεριφορά των ατόμων και των ομάδων ατόμων. Όμως θα μπορούσαμε να αναρωτηθούμε. Γνωρίζουμε αρκετά, σε όλο της το βάθος και τις μορφές έκφρασης την ελληνική πραγματικότητα που θέλουμε να αλλάξουμε;

Είναι διάχυτη η άποψη στους κύκλους των επιστημόνων που διερευνούν την ελληνική πραγματικότητα ότι οι γνώσεις μας γι’ αυτή παρουσιάζουν μεγάλες ελλείψεις, μεγάλα κενά. Αυτό αφορά περισσότερο τα φαινόμενα και τις συσχετίσεις με τις οποίες ασχολείται η εκπαιδευτική και παιδαγωγική κοινωνιολογική και η ψυχολογική έρευνα., που στη χώρα μας είναι ασήμαντη και κυρίως ασυντόνιστη. Το πρώτο πράγμα που πρέπει να γίνει, λοιπόν, είναι, θα μπορούσε να πει κανείς, η διερεύνηση του ελληνικού χώρου, με το ερώτημα ποιοι είμαστε, που βρισκόμαστε, ποια η θέση μας στο σημερινό κόσμο. Χρέος μας είναι η ανάδειξη όλων των πτυχών της σημερινής ελληνικής πραγματικότητας.

Αυτό δεν έχει γίνει ως τώρα συντονισμένα ούτε και τώρα γίνεται, παρά μόνο αποσπασματικά από ευκαιριακές ομάδες εργασίας ή από μεμονωμένους ερευνητές σε τελείως ατομική βάση. Αυτό οφείλεται:

α) στο γεγονός ότι δεν υπάρχει σαφής αντίληψη για τη σημασία μιας τέτοιας συντονισμένης και σταθερής ερευνητικής δραστηριότητας ως προϋπόθεση για τη σύγχρονη οργάνωση της ελληνικής κοινωνίας, σε συνάρτηση με το πρόβλημα της ανάπτυξης που είναι το σημαντικότερο για την ύπαρξή μας ως ζωντανού κυττάρου στο σύγχρονο κόσμο,

β) δεν υπάρχει πολιτική βούληση σχετικά με αυτή την πρόταση. Οι δαπάνες για την έρευνα εξακολουθούν να βρίσκονται σε απαράδεκτα χαμηλό επίπεδο, καθώς επίσης και οι δαπάνες για την παιδεία. Ακόμα υστερούμε και στην ορθολογική αξιοποίηση αυτής της δαπάνης,

γ) εξάλλου, στο μεγαλύτερό τους βαθμό, μένουν ανεκμετάλλευτες από την πολιτεία έρευνες και μελέτες που αναφέρονται στην ελληνική κοινωνία και παιδεία. Αυτό έχει να κάνει και με το γεγονός ότι στη χώρα μας υπάρχει έλλειψη ενδιαφέροντος για συλλογική έρευνα με θεωρητικό πρόσημο, που βασίζεται στην ανάλυση πραγματικών δεδομένων, πραγματικών κοινωνικών καταστάσεων και κοινωνικών αναγκών, προσεγγιζόμενες μέσα από τη δυναμική τους.

Εκτιμώ ότι η αποσπασματικότητα και η ρηχότητα που χαρακτηρίζει τις προσεγγίσεις και την αντιμετώπιση των εκπαιδευτικών μας θεμάτων, έχουν σχέση: α) με τη μη κατανόηση της αλήθειας, σε όλο το βάθος και την έκτασή της, ότι το εκπαιδευτικό μας πρόβλημα συναρτάται με το αναπτυξιακό πρόβλημα της χώρας, η οποία, κατά τη γνώμη μου, έχει ανάγκη από ένα μοντέλο συνολικής ανάπτυξης, β) με τον εμπειρισμό και τη ρητορική προσέγγιση των προβλημάτων, γ) με την έλλειψη συντονισμού των ενεργειών σε σταθερή βάση, δ) με την έλλειψη σταθερής αποτελεσματικής διαχείρισης του χρόνου, με την έλλειψη κουλτούρας προγραμματισμού. Αυτό, κατά τη γνώμη μου, είναι τα αδύνατα σημεία της πέραν του ΚΚΕ αριστεράς. Και το σημαντικότερο, την έλλειψη κοινού ιδεολογικού πλαισίου, την έλλειψη σαφούς ιδεολογικού στίγματος. Μιλώ εδώ ειδικά για το ΣΥΡΙΖΑ.

Κλείνοντας την ομιλία μου θα πρέπει να πω ότι, από έλλειψη χρόνου, δεν είχα τη δυνατότητα να αναπτύξω ως αυτόνομο θέμα τη σχέση αγοράς και παιδείας στον καπιταλισμό. Αυτή η προσέγγιση για την εκπαιδευτική φιλοσοφία της αριστεράς έχει ιδιαίτερη σημασία. Η αναφορά στη λογική της καπιταλιστικής αγοράς επιτρέπει την ανάδειξη και ανάπτυξη του ιδεολογικά κρίσιμου θέματος του φαινόμενου της αλλοτρίωσης. Πρόκειται για θέμα το οποίο χρήζει μιας σχετικά αυτόνομης προσέγγισης με αναφορά και στη νέα πραγματικότητα που δημιουργείται με την ανάπτυξη της λεγόμενης «άυλης παραγωγής», αλλά και των αναγκών της καταναλωτικής κοινωνίας, ως δομικού στοιχείου της σύγχρονης καπιταλιστικής οικονομίας της αγοράς

ΤΕΛΟΣ

[1] Για τις διαδικασίες και τους τρόπους άλωσης του universitas, αλλά και για τις αντιδράσεις σ αυτή την εξέλιξη, βλέπε τη σημαντική μελέτη του καθηγητή Σπύρου Ράση, με τον τίτλο «Τα πανεπιστήμια χθες και σήμερα», εκδόσεις Παπαζήσης, 2004.

[2] Κώστας Σταμάτης, Δέκα θέσεις για καλή ανώτατη παιδεία. Παιδεία και Κοινωνία, ένθετο της εφημερίδας Αυγή, 24.7.2011.

[3] Βλέπε στο βιβλίο μου Είναι καπιταλισμός συμβατός με την ηθική;, το κεφάλαιο με τον τίτλο Κεφάλαιο και κοινωνική πρόοδος, Εκδόσεις Νήσος και Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς, 2014.

[4] Shultz Th. W., The economic value of education. Columbia University Press, 1964. Μια σύντομη περιεκτική παρουσίαση των πλεονεκτημάτων για την παραγωγή από την εφαρμογή της, αλλά και την κριτική της υπάρχει στο βιβλίο μου Θέματα κοινωνιολογίας της εκπαίδευσης, εκδόσεις Παρατηρητής (τώρα Επίκεντρο) Πρώτος τόμος, σελ 18-20. Για το ρόλο της επιστήμης και της παιδείας, σε σχέση με την παραγωγή και την οικονομική ανάπτυξη, βλέπε όλο το δεύτερο και το τρίτο κεφάλαιο αυτού του βιβλίου.

Τετάρτη 30 Δεκεμβρίου 2015

Rethinking the Polis Implications of Heidegger’s questioning the political Stuart Elden Department of Politics and International Studies

https://progressivegeographies.files.wordpress.com/2012/04/rethinking-the-polis.pdf

Τρίτη 29 Δεκεμβρίου 2015

Δευτέρα 28 Δεκεμβρίου 2015

Heidegger's 'On the Essence and Concept of Physis in Aristotle's Physics B, I': (1) Opening section: initial discussion of concepts of “nature” and physis.

http://religiousstudies.stanford.edu/WWW/Sheehan/pdf/heidegger_texts_online/1929%20WHAT%20IS%20METAPHYSICS.pdf
http://religiousstudies.stanford.edu/WWW/Sheehan/pdf/heidegger_texts_online/1940%20PHYSIS.pdf
http://religiousstudies.stanford.edu/WWW/Sheehan/pdf/heidegger_text

http://www.lancaster.ac.uk/users/philosophy/awaymave/408new/wk9.htm
http://ebooks.cambridge.org/chapter.jsf?bid=CBO9780511812637&cid=CBO9780511812637A025
http://ebooks.cambridge.org/chapter.jsf?bid=CBO9780511812637&cid=CBO9780511812637A016

Τρίτη 22 Δεκεμβρίου 2015

Mikis Τheodorakis / Μίκης Θεοδωράκης

29 λεπτά

26 Οκτωβρίου 2013 ο Μίκης παραβρέθηκε στην παράσταση "ή Γειτονια των αγγελων" Συγκίνηση και αποθεωση του μεγάλου δημιουργού

https://youtu.be/BYwR0pEYbM8

Ο Μίκης Θεοδωράκης στο Θέατρο Rex στη "Γειτονιά των αγγέλων"

Σε κλίμα μεγάλης συγκίνησης πραγματοποιήθηκε η απογευματινή παράσταση της «Γειτονιάς των αγγέλων» το Σάββατο 26 Οκτωβρίου στο θέατρο Rex- Σκηνή «Μαρίκα Κοτοπ...

YOUTUBE.COM

Σάββατο 19 Δεκεμβρίου 2015

ΠΛΑΤΩΝ: Ο ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑΣ...

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΟΙΝΟΤΙΣΜΟΣ...: Οι περισσότεροι σύγχρονοι μελετητές, ιδιαίτερα αρκετοί φιλόλογοι, έχουν την εντύπωση ότι έχουν κατανοήσει τα νοήματα και τις αναφορές τω...

Δρ Μάνος Δανέζης: Αριστοτέλης Ο πατέρας της Δυτικής Επιστήμης

http://www.manosdanezis.gr/attachments/article/178/κντ.

RICHARD-MCKIRAHAN: Ο Αριστοτέλης και τα Μαθηματικά

http://www.dikam.auth.gr/sites/default/files/attachements/RICHARD-MCKIRAHAN_0.pdf

Stewart Shapiro-O ρασιοναλισμός του Πλάτωνα και ο Αριστοτέλης ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΤΑ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ

http://grmath.blogspot.gr/2012/07/blog-post_14.html

Φιλοσοφια Μαθηματικών

http://mathmosxos.blogspot.gr/2011/01/blog-post_7786.html

"Τα αντικείμενα της ανάλυσης δεν είναι επινοήσεις δικές μας αλλά αντικείμενα της πραγματικότητας που βρίσκονται έξω από μας. Δεν επινοούνται λοιπόν ,αλλά μας επιβάλλονται. Εμείς οι μαθηματικοί δεν διαφέρουμε σε τίποτα από τους βιολόγους ή τους φυσικούς που ανακαλύπτουν τους υπέροχους νόμους της φύσης ".

Charles Hermite.

«ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΑΓΑΘΟΥ» στις μαρτυρίες του Αριστοτέλη του Enrico Berti

http://amethystosebooks.blogspot.gr/2014/08/blog-post.html

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ-ekivolos

http://www.ekivolos.gr/aristotelis.htm

Αριστοτέλης-ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΕΛΛΗΝΩΝ ΔΙΚΤΥΟ 2010μ.Χ.

http://hellinon.net/Aristoteles.htm

Παρασκευή 11 Δεκεμβρίου 2015

Βαρσαμάκης Γιώργος ~ Ψιθυριστές Ιστορίες [Varsamakis George]

Παρασκευή 27 Νοεμβρίου 2015

Ακούστε πρώτοι το νέο δίσκο της ΕΛΕΩΝΟΡΑΣ ΖΟΥΓΑΝΕΛΗ

Ακούστε πρώτοι το νέο δίσκο της ΕΛΕΩΝΟΡΑΣ ΖΟΥΓΑΝΕΛΗ

Τζορτζ Όργουελ - Η Φάρμα των Ζώων

http://antikleidi.com/farma-george-orwell/

Ολόκληρο το βιβλίο

Τζορτζ Όργουελ - Η Φάρμα των Ζώων

Η Φάρμα των Ζώων είναι αδυσώπητο βιβλίο. Δεν χαρίζεται σε κανέναν και δεν αναγνωρίζει δίκιο σε όψιμους επαναστάτες ή ευκαιριακούς ηγέτες. Δεν είναι τόσο θολό

ANTIKLEIDI.COM

Κυριακή 22 Νοεμβρίου 2015

Κώστας Βάρναλης

http://avgi-anagnoseis.blogspot.gr/2008/05/blog-post_29.html
http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=27721&subid=2&pubid=8769103

“Modern Educayshun”: Το ευρηματικό βίντεο που καυτηριάζει την ΝΤΠ τον «πολύ - πολιτισμό» και την παράνοια του «πολιτικώς ορθού» | ProNews.gr

“Modern Educayshun”: Το ευρηματικό βίντεο που καυτηριάζει την ΝΤΠ τον «πολύ - πολιτισμό» και την παράνοια του «πολιτικώς ορθού» | ProNews.gr

Σάββατο 21 Νοεμβρίου 2015

Συναισθηματικός εκβιασμός

Ο ΣΠΥΡΟΣ ΖΑΚΥΝΘΙΝΑΚΗΣ κοινοποίησε ένα σύνδεσμο.

12 λεπτά

Συναισθηματικός εκβιασμός: Πιο συχνός απ' ότι νομίζουμε!

Συναισθηματικός εκβιασμός: μία αόρατη μορφή κακοποίησης. Τί είναι ο συναισθηματικός εκβιασμός; Ο όρος συναισθηματικός εκβιασμός αναφέρεται…

ENALLAKTIKIDRASI.COM

Τρίτη 17 Νοεμβρίου 2015

Ο άνθρωπος που δεν ήταν εκεί - Γελωτοποιός

Ο άνθρωπος που δεν ήταν εκεί γεννήθηκε μια νύχτα με βροχή. Είχε μεγάλα μάτια, διάφανα, και μακριά μαλλιά. Ο γιατρός είπε στη λεχώνα ότι είχε γεννήσει ένα ξ

SANEJOKER.INFO|ΑΠΟ ΓΕΛΩΤΟΠΟΙΟΣ

Κυριακή 15 Νοεμβρίου 2015

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ι. ΤΣΙΑΝΤΗΣ (1968-2010)

ΟΡΙΑΚΗ ΟΝΤΟΛΟΓΙΑ

In Memoriam

«Αν δεν ελπίζεις, δεν θα βρεις το ανέλπιστο»

(εάν μη έλπηται, ανέλπιστον ουκ εξευρήσεις).

Ηράκλειτος (απ.1)

Βιογραφικό Σημείωμα

Δρ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ι. ΤΣΙΑΝΤΗΣ

ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Ιδιότητα:	Πτυχιούχος και διδάκτωρ φιλοσοφίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών Μεταδιδακτορικός ερευνητής Επιστημονικός συνεργάτης της ΑΣΠΑΙΤΕ Αθηνών Διδάσκων στο ΕΑΠ
Χρονολογία γέννησης:	28/09/1968. Τόπος γέννησης: Χελιδόνα Ευρυτανίας
Διεύθυνση κατοικίας:	Ζωοδόχου Πηγής 49. Νέα Ελβετία/Βύρωνας. τ.κ.: 16233
Τηλέφωνο κατοικίας:	7652967 – 7600198 / κινητό: 6977957317
e-mail:	gtsiant @ hotmail.com , gtsiant@yahoo.gr
Στρατιωτική Θητεία	11/1996 - 5/1998, Στρατός Ξηράς (Διαβιβάσεις)

ΣΠΟΥΔΕΣ

1. Απολυτήριο Λυκείου: 2ο Λύκειο Βύρωνα, 1986 (βαθμός «Άριστα»)

2. Πρώτο πτυχίο :

Τίτλος: Πτυχίο Φιλοσοφικής Σχολής (Τμήμα Φιλοσοφίας-Παιδαγωγικής-Ψυχολογίας, ειδίκευση Φιλοσοφία) , Έτος αποφοίτησης 1991, βαθμός πτυχίου: «Λίαν Καλώς» (: 8,1).

Χώρα: ΕΛΛΑΔΑ

Πανεπιστήμιο: Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (Συνημμένο)

3. Υποψήφιος Διδάκτωρ του τομέα φιλοσοφίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, Δεκέμβριος 1991.

4. Διδακτορικό Δίπλωμα :

Χώρα: ΕΛΛΑΔΑ.

Πανεπιστήμιο: Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Φιλοσοφική Σχολή (τομέας Φιλοσοφίας).

Τίτλος διατριβής: Ακρασία - Χρόνος - Ήθος, Φιλοσοφική προσέγγιση του προβλήματος των ναρκωτικών,(βαθμός: «Άριστα»). Ημερομηνία έγκρισης: 23 Οκτωβρίου 1996 (Συνημμένο)

ΞΕΝΗ ΓΛΩΣΣΑ

Αγγλικά – Γαλλικά (Συνημμένο)

Γερμανικά (δύο χρόνια φροντιστηριακά μαθήματα)

ΑΛΛΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ

Χειρισμός Ηλεκτρονικού Υπολογιστή (Προγράμματα επεξεργασίας κειμένου, υπηρεσίες διαδικτύου)

ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ

1991-92 : Παρακολούθηση - συμμετοχή σε μεταπτυχιακό σεμινάριο Φιλοσοφίας με θέμα ¨Πλάτωνος Πολιτεία¨ της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών, υπό τη διεύθυνση του καθηγητή Γρ. Κωσταρά.

1992 - 93 : Παρακολούθηση - συμμετοχή σε μεταπτυχιακό σεμινάριο Φιλοσοφίας με θέμα ¨Οψεις της Διαλεκτικής¨ της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών, υπό τη διεύθυνση του καθηγητή Γρ. Κωσταρά.

1993 - 94 : Παρακολούθηση - συμμετοχή σε μεταπτυχιακό σεμινάριο Φιλοσοφίας με θέμα ¨Ο Φάουστ του Γκαίτε¨ της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών, υπό τη διεύθυνση του καθηγητή Γρ. Κωσταρά.

1994 - 95 : Παρακολούθηση - συμμετοχή σε μεταπτυχιακό σεμινάριο Φιλοσοφίας με θέμα ¨Η Φιλοσοφία του Ασκητισμού και η Ασκητική του Ν. Καζαντζάκη¨ της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών, υπό τη διεύθυνση του καθηγητή Γρ. Κωσταρά.

1995 - 96 : Παρακολούθηση - συμμετοχή σε μεταπτυχιακό σεμινάριο Φιλοσοφίας με θέμα ¨Πλωτίνου Όψεις¨ της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών, υπό τη διεύθυνση του καθηγητή Γρ. Κωσταρά. (Συνημμένες βεβαιώσεις)

Ενεργή συμμετοχή στα πανελλήνια και διεθνή συνέδρια φιλοσοφίας της Ελληνικής Φιλοσοφικής Εταιρείας (ΕΦΕ) και της Διεθνούς Εταιρείας Ελληνικής Φιλοσοφίας (ΔΕΕΦ).

ΜΕΛΟΣ

Τακτικό μέλος της Ελληνικής Φιλοσοφικής Εταιρείας (ΕΦΕ)

Τακτικό μέλος της Διεθνούς Εταιρείας Ελληνικής Φιλοσοφίας (ΔΕΕΦ).

Μέλος της Συντακτικής Επιτροπής του τριμηνιαίου επιστημονικού περιοδικού για τη μελέτη της θρησκευτικότητας «Θρησκειολογία – Ιερά/Βέβηλα»

ΥΠΟΤΡΟΦΙΕΣ

Μεταδιδακτορικός ερευνητής-υπότροφος του ΙΚΥ (2002-2004)

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ

1. Συμμετοχή στο ερευνητικό πρόγραμμα της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, υπό τη διεύθυνση των καθηγητών Ευάγγελου Μουτσόπουλου και Αθανασίας Γλυκοφρύδη-Λεοντσίνη, για τη δημιουργία-συγγραφή Index του φιλοσοφικού έργου του Π. Βράιλα –Αρμένη, Αθήνα 1991-92.

2. Τσιαντής Γ.: «Τεχνική και σύγχρονη δημοκρατία». Γενικός τίτλος της ατομικής μεταδιδακτορικής μας έρευνας (σε συνεργασία με το Φιλοσοφικό Τεχνολογικό Εργαστήριο Εφηρμοσμένης και Οικολογικής Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Αθηνών) που υποστηρίχθηκε από το ΙΚΥ (Αθήνα 2002-2004).

3. Συμμετοχή ως κύριος ερευνητής στην διεπιστημονική ερευνητική ομάδα του προγράμματος των ΤΕΙ Αθηνών «Φρόνηση», με αντικείμενο «το νόημα και τις επιπτώσεις της τεχνολογίας, όπως προσλαμβάνονται από επιλεγμένες κοινωνικές ομάδες στην Ελλάδα» (Αθήνα 2004-2007) (βλ. www.fronisi.gr).

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ- ΔΙΑΛΕΞΕΙΣ

1. Τσιαντής Γ.: «Η μεταφυσική της πληροφορίας και η αναγκαιότητα μιας άλλης οντολογίας», Ανακοίνωση στο 13ο Διεθνές Συνέδριο Ελληνικής Φιλοσοφίας με θέμα “Η φιλοσοφία της επικοινωνίας”, Ρόδος: 18-25 Αυγούστου 2001. Βλ. την περίληψη της ανακοίνωσης, σελ. 154-158 του προγράμματος του Συνεδρίου.

2. Tσιαντής Γ.: «Ποια πολιτική για την τεχνολογία;», Παρέμβαση στην Επιστημονική Ημερίδα της ΑΣΠΑΙΤΕ Αθηνών με θέμα: “Φιλοσοφική σπουδή της τεχνολογίας”, Μαρούσι, Πέμπτη 21 Νοεμβρίου 2002 (υπό δημοσίευση στα πρακτικά της Ημερίδας).

3. Τσιαντής Γ.: «Η επιστροφή της πολιτικής ως το κυρίαρχο ηθικό αίτημα στην εποχή της παγκοσμιοποίησης – Οι όροι της θεμελίωσής του και το έργο της φιλοσοφίας», Ανακοίνωση στο 14ο Διεθνές Σεμινάριο Φιλοσοφίας, με θέμα: “Πόλις, κοσμόπολις και παγκοσμιοποίηση” 5η Συνεδρία, Ακαδημεία Πλάτωνος, Δευτέρα 13 Μαΐου 2002. Βλ. σελ. 36 του προγράμματος του Σεμιναρίου.

4. Τσιαντής Γ.: «Ηθικές και πολιτικές παράμετροι της παγκοσμιοποίησης: Το αίτημα της άμεσης δημοκρατίας στην εποχή της παγκοσμιοποίησης – Προς μια ηλεκτρονική ή εικονική δημοκρατία;», Ανακοίνωση στο 14ο Διεθνές Συνέδριο Ελληνικής Φιλοσοφίας με θέμα “Πόλις και κοσμόπολις: και τα προβλήματα της εποχής”, Σάμος: 2-8 Αυγούστου 2002. Βλ. την περίληψη της ανακοίνωσης, σελ. 121-123 του προγράμματος του Συνεδρίου.

5. Τσιαντής Γ.: «Η λανθάνουσα μεταφυσική της αντιπροσώπευσης, οι σύγχρονες εικονικές της διαστάσεις και οι συνέπειες της αποδοχής της», Ανακοίνωση στο 15ο Διεθνές Σεμινάριο Φιλοσοφίας, με θέμα “Σύγχρονα θέματα οικολογικής φιλοσοφίας”, 1η Συνεδρία, Ακαδημεία Πλάτωνος, Δευτέρα 7 Απριλίου 2003. Βλ. σελ. 27 του προγράμματος του Σεμιναρίου.

6. Τσιαντής Γ.: «Φυσικό και τεχνητό: Μεθοδολογική διάκριση ή οντολογικό πρόταγμα – Προς μια μεθερμήνευση του αριστοτελικού παραδείγματος», Ανακοίνωση στο 15ο Διεθνές Σεμινάριο Φιλοσοφίας με θέμα “Σύγχρονα θέματα οικολογικής φιλοσοφίας”, 6η Συνεδρία, Πνύκα, Δευτέρα 26 Μαΐου 2003. Βλ. σελ. 36 του προγράμματος του Σεμιναρίου.

7. Τσιαντής Γ.: «Το μέλλον της φιλοσοφίας και η φιλοσοφία της τεχνολογίας», Ανακοίνωση στο 15ο Διεθνές Συνέδριο Ελληνικής Φιλοσοφίας με θέμα “Αντιλήψεις για τη φιλοσοφία – Από τους προσωκρατικούς μέχρι σήμερα”, Ουρανούπολις-Χαλκιδική, 1-7 Αυγούστου 2003. Βλ. την περίληψη της ανακοίνωσης, σελ. 116-118 του προγράμματος του Συνεδρίου.

8. Τσιαντής Γ.: «Οριακή οντολογία και τεχνολογία – Σκιαγραφώντας τα θεμέλια μιας δημοκρατικής πολιτικής για την τεχνολογία», Διάλεξη που έγινε στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων της Ελληνικής Φιλοσοφικής Εταιρείας, την Πέμπτη 8 Ιανουαρίου 2004. Βλ. παρουσίαση της διάλεξης στο περιοδικό Ελληνική Φιλοσοφική Επιθεώρηση, Τόμος 21, Τεύχος 62, Μάιος 2004, σελ. 214-215.

9. Τσιαντής Γ.: «Η οντολογική θεμελίωση των οικονομικών αντιλήψεων του Αριστοτέλη και η πολιτική ως πρόταγμα», Ανακοίνωση στο 1ο Παγκόσμιο Ολυμπιακό Συνέδριο Φιλοσοφίας με θέμα: “Φιλοσοφία, ανταγωνιστικότητα και αγαθός βίος”, Αθήνα-Σπέτσες: 27 Ιουνίου – 4 Ιουλίου 2004. Βλ. την περίληψη της ανακοίνωσης, σελ. 244-245 του προγράμματος του Συνεδρίου.

10. Τσιαντής Γ.: «Από την αριστοτελική έννοια της τέχνης στην μαρξική διαλεκτική τεχνικής και αναγκών»,Eισήγηση στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος «Φρόνηση» του ΤΕΙ Αθηνών, Παρασκευή 14 Ιανουαρίου 2005. Βλ. σχετική ιστοσελίδα του προγράμματος: www.fronisi.gr

11. Τσιαντής Γ.: «Εκλείψεις του Λόγου και είδωλα πολιτισμού – Γνώση, τεχνική και αξίες στην εποχή της παγκοσμιοποίησης», Ανακοίνωση στο 17ο Διεθνές Συνέδριο Φιλοσοφίας με θέμα “Η φιλοσοφία του πολιτισμού”, Σάμος-Πάτμος: 1-7 Αυγούστου 2005. Βλ. την περίληψη της ανακοίνωσης, σελ. 198-199 του προγράμματος του Συνεδρίου.

12. Τσιαντής Γ.: «Μεταξύ επιστημολογίας και οντολογίας: Το φάντασμα της καθαρής γνώσης και οι προκλήσεις της σύγχρονης τεχνοεπιστήμης», Ανακοίνωση στο 10ο Πανελλήνιο Συνέδριο Φιλοσοφίας με θέμα: «Φιλοσοφία των επιστημών», Θεσσαλονίκη: 6-8 Μαΐου 2006. Βλ. την περίληψη της ανακοίνωσης, σελ. 97-98 του προγράμματος του Συνεδρίου.

13. Τσιαντής Γ. : «Είναι, ισχύειν και αξίζειν: Το αίτημα της οντολογικής θεμελίωσης των αξιών στην εποχή της οικουμενικότητας», Ανακοίνωση στο 18ο Διεθνές Συνέδριο Φιλοσοφίας με θέμα “Η φιλοσοφία των αξιών και οι αντιλήψεις για τη δικαιοσύνη στην εποχή της οικουμενικότητας”, Καβάλα-Άβδηρα: 20-27 Ιουλίου 2006. Βλ. την περίληψη της ανακοίνωσης, σελ. 157-158 του προγράμματος του Συνεδρίου.

14. Τσιαντής Γ.: «Παιδεία χωρίς παιδιά, πολιτική χωρίς πολίτες: Εκπαιδεύοντας κοσμοπολίτες ή “υπηκόους” μιας μεταμοντέρνας οικουμενικής συνθήκης;», Ανακοίνωση στο 19ο Διεθνές Συνέδριο Φιλοσοφίας, Σάμος: 15-21 Ιουλίου 2007. Βλ. την περίληψη της ανακοίνωσης σελ. 187-188 του προγράμματος του συνεδρίου.

15. Τσιαντής Γ.: «Η φιλοσοφία στο απόσπασμα – Η παρουσία της φιλοσοφίας στη σύγχρονη ελληνική εκπαίδευση και κοινωνία». Ανακοίνωση που έγινε στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων, την Πέμπτη 6 Μαρτίου 2008, στο πλαίσιο σχετικής εκδήλωσης της Ελληνικής Φιλοσοφικής Εταιρείας.

16. Τσιαντής Γ.: «Πώς θεμελιώνονται τα όρια; - Το μετέωρο βήμα ενός σύγχρονου ηθικού προτάγματος», Εισήγηση που έγινε στο τμήμα Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης (αίθουσα Μιχελή), την Πέμπτη 8 Μαΐου 2008.

17. Τσιαντής Γ.: «Ο ρόλος της αρχαίας οντολογίας στη θεμελίωση των ορίων της σύγχρονης τεχνοεπιστήμης», Ανακοίνωση στο 20ο Διεθνές Συνέδριο Φιλοσοφίας με θέμα «Η ελληνική φιλοσοφία και τα προβλήματα της εποχής μας», Χανιά – Κρήτη: 12-18 Ιουλίου 2008. Βλ. την περίληψη της ανακοίνωσης σελ. 168 - 169 του προγράμματος του συνεδρίου.

18. Τσιαντής Γ.: «Από την κοινωνία του θεάματος στην εικονική δημοκρατία – Ανιχνεύοντας τους μετασχηματισμούς του σύγχρονου πολιτικού υποκειμένου», Ανακοίνωση στο 11ο Πανελλήνιο Συνέδριο Φιλοσοφίας με θέμα «Η έννοια του υποκειμένου και οι μετασχηματισμοί της», Πάτρα: 17-19 Οκτωβρίου 2009. Βλ. την περίληψη της ανακοίνωσης στον σχετικό τόμο με το πρόγραμμα και τις περιλήψεις του συνεδρίου.

ΜΟΝΟΓΡΑΦΙΕΣ

1. Τσιαντής, Γ.: «Η έννοια της ακρασίας στον Πλάτωνα και στον Αριστοτέλη», μελέτη στο πλαίσιο σχετικής μεταπτυχιακής έρευνας, Πανεπιστήμιο Αθηνών, Φιλοσοφική Σχολή, Αθήνα 1993.

2. Τσιαντής Γ.: «Είναι και πρέπει – Η οντολογική θεμελίωση της ηθικής», φιλοσοφική πραγματεία στο πλαίσιο εκπόνησης της διδακτορικής διατριβής.

3. Τσιαντής, Γ.: «Χρόνος και ναρκωτικά – Ορισμένες ουσιώδεις διαστάσεις του προβλήματος με ειδική αναφορά στην αντιμετώπισή του στο πλαίσιο του Στρατού», εργασία που κατατέθηκε στο ΓΕΣ στο πλαίσιο διαγωνισμού για την αντιμετώπιση του προβλήματος των ναρκωτικών στο Στρατό, Ιούνιος 1997.

4. Τσιαντής Γ.: «Εισαγωγή στη φιλοσοφία», Σημειώσεις Παραδόσεων, ΑΣΠΑΙΤΕ, Αθήνα 1998.

5. Τσιαντής Γ.: «Θεωρία της γνώσης», Σημειώσεις Παραδόσεων, ΤΕΙ Αθηνών, Αθήνα 2006.

ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

1.Τσιαντής, Γ.: Περίληψη διατριβής «Ακρασία - Χρόνος – Ήθος: Φιλοσοφική προσέγγιση του προβλήματος των ναρκωτικών», Ελληνική Φιλοσοφική Επιθεώρηση, τεύχος 39, Σεπτ. 1996, σελ. 308-314.

2. Τσιαντής, Γ.: «H έννοια της ιστορικότητας στον M. Heidegger ως ορίζοντας ερμηνευτικής και αυτογνωσίας», Ελληνική Φιλοσοφική Επιθεώρηση, τεύχος 50, Μάιος 2000, σελ. 124-142.

3. Τσιαντής, Γ.: «Λόγος – αίσθημα και ενσυναισθητική κριτική θεώρηση της αισθητικής του Hume ως μια δυνατότητα διαλεκτικής υπέρβασης του σκεπτικισμού του», Παλίμψηστον, Β’ περίοδος, Τόμος 18, Ηράκλειον Κρήτης 2003, σελ. 17-28.

4. Τσιαντής, Γ.: «“O Θεός είναι νεκρός”: Ο ευρωπαϊκός μηδενισμός και το πρόβλημα της μεθοδολογικής προσέγγισής του», Θρησκειολογία, τεύχος 1, Οκτώβριος-Δεκέμβριος 2000, σελ. 57-72.

5. Τσιαντής, Γ.: «Ορθός λόγος κατά αποκάλυψης: Η εκκοσμίκευση στη νεώτερη φιλοσοφία», στο περιοδ. Αφιέρωμα (ένθετο της εφημερ. Ελευθεροτυπία), τεύχος 78, Σάββατο 16 Σεπτεμβρίου 2000, σελ 8-11.

6. Τσιαντής, Γ.: «Ο θάνατος στη σκέψη του M. Heidegger», Θρησκειολογία, τεύχος 2, Ιανουάριος-Μάρτιος 2001, σελ. 185-200.

7. Τσιαντής Γ.: «Η υποθετική συμβουλή της σύνεσης ως μια εναλλακτική της κατηγορικής προστακτικής ηθική πρόταση», Παρνασσός, τόμος ΜΒ΄, Ιανουάριος-Δεκέμβριος 2000, σελ. 191-202.

8. Τσιαντής Γ.: «Η μεταφυσική της πληροφορίας και η αναγκαιότητα μιας άλλης οντολογίας», στον τόμο με τις ανακοινώσεις συνεδρίου Κωνσταντίνου Βουδούρη (επιμ.), Ρητορική, επικοινωνία, πολιτική και φιλοσοφία, εκδ. Ιωνία, Αθήνα 2002, σελ. 272-296.

9. Τσιαντής Γ.: «Ποια ηθική; Για ποιους πολίτες; - Η διαπλοκή ηθικής και πολιτικής στη σκέψη του Σωκράτη», Θρησκειολογία, 3ο τεύχος Απρίλιος-Ιούνιος 2002, σελ. 7-22.

10. Τσιαντής Γ.: «Χρόνος και ψυχότροπες ουσίες – Η υπέρβαση της καθημερινότητας», περιοδ. Αφιέρωμα, τεύχος 131, Τρίτη 9 Οκτωβρίου 2001, σελ. 12-13.

11. Τσιαντής Γ.: «Το αίτημα της θεμελίωσης της ηθικής στην εποχή της πληροφορικής και της βιοτεχνολογίας», Ελληνική Φιλοσοφική Επιθεώρηση, τεύχος 57, Σεπτέμβριος 2002, σελ. 293-324.

12. Τσιαντής Γ.: «Το αίτημα της άμεσης δημοκρατίας στην εποχή της παγκοσμιοποίησης – Προς μια ηλεκτρονική ή εικονική δημοκρατία;», στον τόμο με τις ανακοινώσεις συνεδρίου Κωνσταντίνου Βουδούρη (επιμ.), Πόλις, κοσμόπολις και παγκοσμιοποίηση, εκδ. Ιωνία, Αθήνα 2003, σελ. 301-324.

13. Τσιαντής Γ.: «Θρησκευτικότητα και μεταφυσική στο έργο του Χρήστου Μαλεβίτση», Θρησκειολογία, 4ο τεύχος, Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2003, σελ. 23-32.

14. Τσιαντής Γ.: «Παιδεία και Δημοκρατία – Από τον Καστοριάδη στον Πλάτωνα και από τον Πλάτωνα σ’ εμάς», στον συλλογικό τόμο Φιλοσοφίας αγώνισμα – Μελέτες προς τιμήν του καθηγητού Κωνσταντίνου Βουδούρη, επιμ. Ευαγγελία Μαραγγιανού, εκδ. Ιωνία, Αθήνα 2004, σελ. 625-657.

15. Τσιαντής Γ.: «Φυσικό και τεχνητό: Μεθοδολογική διάκριση ή οντολογικό πρόταγμα; – Προς μια μεθερμήνευση του αριστοτελικού παραδείγματος», στο περιοδικό Ελληνική Φιλοσοφική Επιθεώρηση, τεύχος 61, Ιανουάριος 2004, σελ. 59-69.

16. Τσιαντής Γ.: «Το μέλλον της φιλοσοφίας και η φιλοσοφία της τεχνολογίας», στον τόμο με τις ανακοινώσεις συνεδρίου Κωνσταντίνου Βουδούρη (επιμ.), Αντιλήψεις για τη φιλοσοφία – Από τους προσωκρατικούς μέχρι σήμερα, εκδ. Ιωνία, Αθήνα 2004, σελ. 276-287.

17. Τσιαντής Γ.: «Η έννοια της βίας ως προπολιτικού στοιχείου στην αρχαία ελληνική διανόηση», στο περιοδικό Θρησκειολογία, 5ο τεύχος, Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2004, σελ. 103-115.

18. Τσιαντής Γ.: «Η οντολογική θεμελίωση των οικονομικών αντιλήψεων του Αριστοτέλη και η πολιτική ως πρόταγμα», στον τόμο με τις ανακοινώσεις συνεδρίου Κ. Βουδούρη & Ε. Μαραγγιανού (επιμ.), Φιλοσοφία, ανταγωνιστικότητα και αγαθός βίος, Τόμος Α΄, εκδ. Ιωνία, Αθήνα 2005, σελ. 360-382.

19. Τσιαντής Γ. «Εκλείψεις του Λόγου και είδωλα πολιτισμού – Γνώση, τεχνική και αξίες στην εποχή της παγκοσμιοποίησης», στον τόμο με τις ανακοινώσεις συνεδρίου Κ. Βουδούρη (επιμ.), Η φιλοσοφία του πολιτισμού, εκδ. Ιωνία, Αθήνα 2006, σελ. 226-235.

20. Τσιαντής Γ. «Μεταξύ επιστημολογίας και οντολογίας: Το φάντασμα της καθαρής γνώσης και οι προκλήσεις της σύγχρονης τεχνοεπιστήμης», στον τόμο με τις ανακοινώσεις συνεδρίου Δήμητρα Σφενδόνη-Μέντζου (επιμ.), Φιλοσοφία των επιστημών, εκδ. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Θεσσαλονίκη 2008, σελ. 335-343.

21. George Tsiantis, “The Request of Direct Democracy in the Era of Globalization: Towards an Electronic or Virtual Democracy?”, in Konstantine Boudouris (ed.), Polis and Cosmopolis: Problems of a Global Era – Vol. II, Ionia Publications, Athens 2003, pp. 165-176.

22. George Tsiantis, “The Future of Philosophy and the Philosophy of Technology”, in Konstantine Boudouris (ed.), Conceptions of Philosophy – Ancient and Modern, Ionia Publications, Athens 2004, pp. 387-395.

23. Τσιαντής, Γ.: «Το έργο τέχνης ως τόπος της α-λήθειας στον M. Heidegger», (άρθρο υπό δημοσίευση στο περιοδ. Περίπλους).

24. Τσιαντής Γ.: «Πολιτισμός versus ανάπτυξη – Οι φιλοσοφικές και πολιτικές συνδηλώσεις μιας ριζικής αντίθεσης» (άρθρο υπό δημοσίευση στο περιοδ. Ίνδικτος).

25. Τσιαντής Γ.: «Επιστήμη, εικονικό και ιερό – Η μεταφυσική τεχνο-λογική της υπέρβασης και η οριακή οντολογία» (δοκίμιο υπό δημοσίευση στο περιοδ. Θρησκειολογία).

26. Τσιαντής Γ.: «Η έκλειψη του όντος – Για μια οντολογικά θεμελιωμένη γνωσιοθεωρία», στο περιοδικό Ελληνική Φιλοσοφική Επιθεώρηση, τεύχος 70, Ιανουάριος 2007, σελ. 26-65.

27. Τσιαντής Γ. : «Είναι, ισχύειν και αξίζειν: Το αίτημα της οντολογικής θεμελίωσης των αξιών στην εποχή της οικουμενικότητας», στον τόμο με τις ανακοινώσεις συνεδρίου Κ. Βουδούρη και Ε. Μαραγγιανού (επιμ.), Αξίες και δικαιοσύνη στην εποχή της οικουμενικότητας, εκδ. Ιωνία, Αθήνα 2007, σελ. 250-261.

28. Τσιαντής Γ.: «Παιδεία χωρίς παιδιά, πολιτική χωρίς πολίτες: Εκπαιδεύοντας κοσμοπολίτες ή “υπηκόους” μιας μεταμοντέρνας οικουμενικής συνθήκης;», στον τόμο με τις ανακοινώσεις συνεδρίου Κ. Βουδούρη (επιμ.), Παιδεία – Η εκπαίδευση στην εποχή της οικουμενικότητας, εκδ. Ιωνία, Αθήνα 2008, σελ. 362-380.

29. Τσιαντής Γ.: «Ο ρόλος της αρχαίας οντολογίας στη θεμελίωση των ορίων της σύγχρονης τεχνοεπιστήμης», Ανακοίνωση στο 20ο Διεθνές Συνέδριο Φιλοσοφίας με θέμα «Η ελληνική φιλοσοφία και τα προβλήματα της εποχής μας», Χανιά – Κρήτη: 12-18 Ιουλίου 2008. Βλ. την περίληψη της ανακοίνωσης σελ. 168 - 169 του προγράμματος του συνεδρίου. (Το πλήρες κείμενο υπό δημοσίευση στον τόμο με τα πρακτικά του συνεδρίου).

ΑΥΤΟΤΕΛΗ ΒΙΒΛΙΑ

ΓΙΩΡΓΟΣ Ι. ΤΣΙΑΝΤΗΣ: Φιλοσοφία και τεχνολογία – Δοκίμιο οριακής οντολογίας, εκδ. ΄Ελλην, Αθήνα 2004.

ΓΙΩΡΓΟΣ Ι. ΤΣΙΑΝΤΗΣ: Λόγος – αίσθημα και ενσυναισθητική κριτική θεώρηση της αισθητικής του Hume ως μια δυνατότητα διαλεκτικής υπέρβασης του σκεπτικισμού του, Ανάτυπο από τον 18ο τόμο του περιοδικού Παλίμψηστον, Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη, Ηράκλειον 2003 .

ΓΙΩΡΓΟΣ Ι. ΤΣΙΑΝΤΗΣ: Η έκλειψη του όντος – Για μια οντολογικά θεμελιωμένη γνωσιοθεωρία, (υπό έκδοση φιλοσοφικό δοκίμιο).

ΓΙΩΡΓΟΣ Ι. ΤΣΙΑΝΤΗΣ: Η μεταφυσική των ναρκωτικών – Δοκίμιο εφαρμοσμένης ηθικής, Εκδόσεις Πανεπιστημίου Λευκωσίας, Λευκωσία-Κύπρος 2008.

ΛΟΙΠΕΣ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ - ΒΙΒΛΙΟΚΡΙΤΙΚΕΣ

1. Τσιαντής Γ.: «Το παιχνίδι των αναγκών – Στα όρια της αυταπάτης». Κριτική παρουσίαση του βιβλίου του Ivan Illich Για τις ανάγκες του ανθρώπου σήμερα (εκδ. Νησίδες, Σκόπελος 1999), στην εφημερ. Ορθοδοξία 21ος αιώνας, 3, Δεκέμβριος 1999, σελ. 42.

2. Τσιαντής Γ.: «Από το μύθο στο λόγο; Πλανητικές μεταμορφώσεις του κόσμου και του ανθρώπου». Φιλοσοφικό δοκίμιο με αφορμή την κριτική παρουσίαση του βιβλίου του Κώστα Αξελού Μεταμορφώσεις / Κλείσιμο – Άνοιγμα (εκδ. Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα 1998), στην εφημερ. Ορθοδοξία 21ος αιώνας, 4, Φεβρουάριος 2000, σελ. 37-39.

3. Τσιαντής Γ.: «Έχουμε λόγους να “επαναστατούμε”; Ο ρόλος του διανοούμενου στην εποχή της παγκοσμιοποίησης – Ρόλος του ενεργού πολίτη». Κριτική παρουσίαση του βιβλίου του Pierre Bourdieu Αντεπίθεση πυρών – Λόγοι για την ενίσχυση της αντίστασης ενάντια στη νεοφιλελεύθερη εισβολή (εκδ. Πατάκης, Αθήνα 1998), στην εφημερ. Ορθοδοξία 21ος αιώνας, 5, Απρίλιος 2000, σελ. 23-24.

4. Τσιαντής Γ.: «Μεταξύ ρεφορμισμού και επαναστατικότητας: Το ζήτημα της πολιτικής παρέμβασης και το πρόβλημα της μεθόδου – Μια αναπάντητη πρόκληση». Πολιτικό δοκίμιο μέρος του οποίου υπό τον τίτλο «Μια διαφορετική πρόταση για τα ΜΜΕ» δημοσιεύτηκε στην εβδομαδιαία εφημερίδα Πριν, αρ. φ. 438, Κυριακή 10 Οκτωβρίου 1999, σελ. 18.

5. Τσιαντής Γ.: «Θεωρία του χάους», άρθρο στο ένθετο «millennium 2000» (εφημερίδα Ορθοδοξία 21ος αιώνας, 3, Δεκέμβριος 1999, σελ. 35).

6. Τσιαντής Γ.: Κριτική παρουσίαση του βιβλίου της καθηγήτριας Αθανασίας Γλυκοφρύδη-Λεοντσίνη, Συστήματα καλών τεχνών στη νεοελληνική αισθητική (εκδ. Ινστιτούτο του Βιβλίου – Α. Καρδαμίτσα, Αθήνα 2002, σελ. 276), στο περιοδικό Ελληνική Φιλοσοφική Επιθεώρηση, τεύχος 64, τόμος 22, Ιανουάριος 2005, σελ. 83-89.

ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΑ

Ηθική και πολιτική φιλοσοφία, θεωρία της γνώσης, επιστημολογία και φιλοσοφία της τεχνολογίας, αρχαία Ελληνική φιλοσοφία, φιλοσοφία της παιδείας, θέματα εφαρμοσμένης ηθικής, σχέσεις ηθικής και οντολογίας.

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ-ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ

Οκτώβριος 1998 έως και Ιανουάριο 2006: Καθηγητής στην ΑΣΠΑΙΤΕ (πρώην ΣΕΛΕΤΕ) Αθηνών, με γνωστικό αντικείμενο «Φιλοσοφία της Παιδείας» και «Κοινωνιολογία της Παιδείας». Φεβρουάριος 2009 έως σήμερα: Καθηγητής στην ΑΣΠΑΙΤΕ με γνωστικό αντικείμενο «Φιλοσοφική και κοινωνιολογική θεώρηση της εκπαίδευσης».

Μάρτιος 1999 έως και Ιούνιο 2002: Καθηγητής στο μεταπτυχιακό τμήμα Γενικής Τεχνολογίας - ΓΕΤΕ της ΑΣΠΑΙΤΕ Αθηνών, με γνωστικό αντικείμενο «Φιλοσοφία της Τεχνολογίας». (Αυτοδύναμη διδασκαλία με εξεταστικά και βαθμολογικά καθήκοντα). [Συνημμένες βεβαιώσεις].

Οκτώβριος 2006 έως Ιούνιος 2008: καθηγητής στα ΤΕΙ Αθηνών, με γνωστικό αντικείμενο «Θεωρία της γνώσης». (Αυτοδύναμη διδασκαλία με εξεταστικά και βαθμολογικά καθήκοντα). [Συνημμένη Βεβαίωση].

Οκτώβριος 2007 έως σήμερα: Καθηγητής – Σύμβουλος (ΣΕΠ) στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, με γνωστικό αντικείμενο «Ευρωπαϊκή Φιλοσοφία».

ΣΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ

Γιατί τόσος κόσμος σήμερα στον Αγιώργη; Γιατί πάνω απ’ τα μονοπάτια του χωριού τόσα λευκά περιστέρια;

Γυρεύουν Εσένα, Γιώργο! Για να σου δώσουν, ξανά όπως και πριν, ακέρια την αγάπη μας. Και για να μας στείλεις ξανά το μήνυμά σου!

Με τη σκέψη τώρα σε γυρεύω!

Δεν μπορώ να σ’ αγγίξω, δεν μπορώ να σε δω κατά πρόσωπο να χαμογελάς, πέμποντας γύρω σου παντού πνοή ζωής και πνεύμα ρωμαλέο κι’ ασυμβίβαστο, ικανό για να βγάλει τα όντα απ’ την αφάνεια και να τα φανερώσει πάνω στη σκηνή. Όχι μονάχα τον αφανισμένο άνθρωπο, αλλά και κάθε πλάσμα ζωντανό, όπως εκείνο το γατάκι που ανέφερες στην εφημερίδα του Συλλόγου, παραθέτοντας πλάι στην φωτογραφία του δυο αποσπάσματα απ’ τον Ηράκλειτο: «εδιζησάμην εμεωυτόν» (αναζήτησα τον εαυτό μου) (απ.101) και «ψυχής πείρατα ιών ουκ αν εξεύροιο, πάσαν επιπορευόμενος οδόν˙ ούτω βαθύν λόγον έχει» (τα πέρατα της ψυχής προχωρώντας δεν θα τα βρεις, όποιον δρόμο κι αν διαλέξεις˙ τόσο βαθύ λόγον έχει) (απ.45). Τέτοια ήταν η πνευματική σου δύναμη, οξυδέρκεια και ευαισθησία! Να φέρεις ξανά στο προσκήνιο «τα πιο πολλά από τα θεία πράγματα [που] μας ξεφεύγουν από απιστία (απιστίη διαφυγγάνει μη γιγνώσκεσθαι, Ηράκλειτος, απ.11)

Πού είσαι Γιώργο? Ρίζωσες βαθειά μέσα στα σπλάχνα της Χελιδόνας. Ρίζωσες βαθειά μεσ’ την καρδιά μας, απ’ όπου δεν μπορεί να σ’ αποσπάσει κανείς. Αμετακίνητη, ακέραιη η παρουσία σου όπως το Παρμενίδειο Είναι, που φέγγει ως ήλιος –χωρίς να βυθίζεται ποτέ- πίσω απ’ το ηλιοβασίλεμα και το σκοτάδι της νύχτας, όπως εκείνης της 15^ης του Νοέμβρη που διάβηκες τα σύνορα του χρόνου. Φέγγεις τώρα πάνω απ’ το σύνορο ζωής και θανάτου, ευγενικά πάντα χαμογελώντας στη ζωή, όπως στο πανηγύρι τ’ Αγιανού Αύγουστο μήνα.

Πού είσαι Γιώργο? Ήρθαν οι χωριανοί που αγάπησες, οι φίλοι σου κι οι συγγενείς για να σε τιμήσουν. Ήρθαν οι αρχές του νομού. Ήρθαν οι συνάδελφοί σου καθηγητές απ’ το Πανεπιστήμιο, ήρθαν οι φοιτητές σου για ν’ ακούσουν το τελευταίο σου ύψιστο μάθημα.

Πού είσαι Γιώργο;

Ποιος να παρηγορήσει τώρα τη μάννα σου και τον πατέρα σου που σε λάτρεψαν, που σ’ είχαν- ως τον μικρότερο- τον πιο ακριβό και χαϊδεμένο; Ποιος να παρηγορήσει τώρα τον κυρ-Γιάννη και την Ευαγγελία που σε μεγάλωσαν και σε σπούδασαν διαθέτοντας ό,τι είχαν για ν’ αποκτήσεις τα εφόδια που ήθελες ώστε να πορεύεσαι τίμια, δημιουργικά και άξια στη ζωή! Στο πρόσωπό σου έβλεπαν την πραγμάτωση των κρυφών ονείρων της ζωής τους. Στις στερήσεις τους να σε σπουδάσουν έβλεπαν τη συμβολή τους στην πρόοδο και την παιδεία αυτού του τόπου- στην οποία ο δάσκαλος πατέρας σου κι’ ο αείμνηστος παππούς σου αφιέρωσαν τη ζωή τους. Στο πρόσωπό σου ολόκληρη η οικογένεια καμάρωνε τον αγώνα σου για την αλήθεια, χωρίς την οποία δεν μπορεί να ευδοκιμήσει και ν’ ανθίσει η κοινωνική ζωή. Αλλά και οι χωριανοί μας έβλεπαν στο πρόσωπό σου μια ζωντανή στιγμή απ’ τα ευγενικά όνειρα της γενιάς του πολέμου και της μετανάστευσης, η οποία στερήθηκε τις μορφωτικές ευκαιρίες χωρίς όμως να στερηθεί ποτέ τη διάθεση να αγωνίζεται για την πρόοδο του τόπου και την καλύτερη τύχη των νεότερων γενεών.

Έφυγες Γιώργο. Και ποιός θα παρηγορήσει τώρα τα πολυαγαπημένα σου αδέλφια: το Νίκο, τη Ντίνα, και το Βασίλη, που σ’ είχαν τον πιο αγαπημένο και δεν σου χάλαγαν χατίρι?

Πού είσαι Γιώργο? Έμεινε στη μέση η κουβέντα που είχαμε αρχίσει πριν από χρόνια. Ούτε Χάιντεγκερ, ούτε Χάμπερμας, ούτε Πλάτωνας, ούτε Ηράκλειτος, ούτε Παρμενίδης μιλάνε τώρα πια, αφού λείπεις εσύ που τους έφερνες κοντά μας και τους έκανες να μας μιλούν. Τώρα στο Είναι αναπαύεσαι. Το θεϊκό Είναι τώρα σ’ έχει κι’ αυτό μας ενώνει μαζί σου: το Είναι που μόχθησες μια ζωή με τη σκέψη σου για να το βγάλεις απ’ την αφάνεια- απ’ τα φαινόμενα του χρόνου, απ’ τον δυισμό υποκειμένου-αντικειμένου, απ’ το διαμελισμό της ορθολογικής γνώσης, κι από την έκλειψη του Λόγου που το κρατά κρυμμένο. Το Είναι που μόχθησες για να το βγάλεις απ’ την εξορία- απ’ την απόσταση όπου το έστειλαν οι άγριοι καιροί- και να το φέρεις ξανά στη στάση την πρέπουσα: σε ό,τι απαυγαύζει κι αποκαλύπτεται με το «αείζωον πυρ» (απ.52) που «μεταβάλλον αναπαύεται» του Ηράκλειτου (απ.50), καθώς και με το «αγέννητον εόν και ανώλεθρόν έστιν» (απ.8) του Παρμενίδη. Κι ακόμη, σε ό,τι απαυγάζει και σημαίνεται (πέρα απ’ τον θετικισμό και τον άνευ ορίων ιστορικισμό και μεταμοντερνισμό) με αυτό που εσύ ονόμασες «οριακή οντολογία», υπονοώντας μια αλ-ήθεια συμπαντική, κοινωνική και υπαρξιακή συνάμα, εκπηγάζουσα πρωτογενώς από το γεγονός του όντος.

Σ΄ έζησα Γιώργο τόσο κοντά μου! Κι η παρουσία σου όπου βρισκόσουν αποτελούσε πηγή ευφροσύνης, πηγή νοήματος ζωής, πηγή ήθους, πηγή πνευματικότητας και πλήρωση παρουσίας. Χάρις στα μοναδικά σου χαρίσματα και στη φωτοανιχνεύτρα φύση της προσωπικότητάς σου, όπου επάνω της έλαμπαν η ευγένεια, η ομορφιά κι η χάρη, μας έπαιρνε η ώρα συζητώντας- κάποτε μέχρι αργά τη νύχτα- γύρω απ’ το τραπέζι, όπου ο Αγιάννης μας πρόσφερνε με το τιμημένο χέρι της μάνας σου κόκκινο κρασί.

Δεν πιστεύω Γιώργο πως είσαι μακριά και δεν μας ακούς. Δεν πιστεύω πως δεν μας βλέπεις και δεν νοιάζεσαι για μας: για τους γονείς σου και τ’ αδέλφια, σου, για τους χωριανούς, τους φίλους και τους συγγενείς μας. Δεν πιστεύω πως έχεις πάψει να ρωτάς για τη Χελιδόνα, το δρόμο, τα καλντερίμια, το μύλο, το διάσελο, τον καταρράκτη, το πλατάνι, τον πολιτιστικό σύλλογο του χωριού, τα έργα που πρέπει να γίνουν. Δεν πιστεύω πως έπαψες να νοιάζεσαι για τα κοινωνικά προβλήματα και για τον ερχομό της άνοιξης στην προδομένη-υποθηκευμένη πατρίδα μας και στο δοκιμαζόμενο λαό της. Δεν πιστεύω πώς έπαψες να ενδιαφέρεσαι για τη φιλοσοφία, τους συναδέλφους σου και τους φοιτητές σου, αλλά και για το Πανεπιστήμιο που ήθελες να ιδρυθεί στην Ευρυτανία, όπου ήκμασαν –με κέντρα τον Προυσό και τ’ Άγραφα κατά τα τετρακόσια χρόνια της τούρκικης σκλαβιάς- οι Σχολές των Ελληνικών Γραμμάτων, που κράτησαν όρθιο το γένος: τον Ελληνισμό και την Ορθοδοξία.

Παρόν είσαι Γιώργο! Το φιλοσοφικό σου έργο, οι έρευνες, τα βιβλία, τα άρθρα, οι ομιλίες σου στα συνέδρια, οι διδακτικές σου σημειώσεις και τα χειρόγραφά σου μένουν εδώ για να συνομιλούμε μαζί σου, αλλά και για να συνομιλούν οι γενιές που έρχονται με το σπινθηροβόλο πνεύμα σου και να βρίσκουν πρότυπα σε ήθος, αξίες, πνευματικότητα και κοινωνική ευαισθησία.

Νωρίς έφυγες, την ώρα που βρισκόσουν στο απόγειο της πνευματικής σου πορείας. Ωστόσο, η παρουσία σου έριξε σπόρους κι άφησε φύτρα χρυσά στην ελληνική γη και στις ψυχές μας.

Άκου Γιώργο πως σ’ αποχαιρέτησαν τα "Ευρυτανικά νέα΄΄ (419/24-11-10) ευθύς σαν έμαθαν την αναχώρησή σου: «Μια μεγάλη απώλεια για τα ευρυτανικά γράμματα. Η ευρυτανική γη δέχθηκε στα σπλάχνα της ένα από τα πολλά υποσχόμενα πνευματικά τέκνα της».

Άκου Γιώργο με τι λόγια σ’ αποχαιρετούν, αλλά και σε κρατούν πάντα κοντά μας, οι φοιτητές σου απ’ το Ελεύθερο Ανοιχτό Πανεπιστήμιο:

Φοιτητής από το Βόλο:

«Ήταν από τους λίγους καλούς γνώστες της αρχαιοελληνικής Φιλοσοφίας. Με την πνευματική οξυδέρκειά του και τη μεθοδικότητα του κατάφερνε μέσα στις λίγες ώρες να μας περάσει τα εργαλεία της φιλοσοφικής σκέψης.

Καλό ταξίδι Γιώργο … μας άφησες νωρίς, αλλά το ανήσυχο, υπερβατικό και αλτρουιστικό σου πνεύμα είναι ζωντανό για πάντα. Είσαι στις καρδιές μας …. Χάϊντεγκεριανέ δάσκαλε και φιλόσοφε της ηλεκτρονικής Δημοκρατίας! ».

Φοιτητής απ’ την Αθήνα:

«Είμαι συγκλονισμένος.... Ήταν καθηγητής μου πρόπερσι, και μας μιλούσε συχνά στο φιλοσοφικό καφενείο, στο Dasein, στα Εξάρχεια...Ακόμα δεν μπορώ να το πιστέψω… ακόμα δεν μπορώ να δεχτώ ότι έφυγε από κοντά μας.

Κρίμα, για εμάς χάσαμε έναν πραγματικό δάσκαλο, έναν άνθρωπο που συνέβαλε και θα συνέβαλε στην περαιτέρω ανάπτυξη της φιλοσοφίας. Αυτός, είμαι σίγουρος ότι θα είχε κάτι Χαϊντεγκεριανό να μας πει εξηγώντας την απρόσμενη φυγή, το θάνατό του…».

Φοιτήτρια:

«Είμαι συγκλονισμένη... Ήταν ο καλύτερος καθηγητής που έχω γνωρίσει... Απίστευτο πάθος για τη φιλοσοφία, εξαιρετική μεταδοτικότητα... Αισθάνομαι πολύ τυχερή που τον γνώρισα και είχα την τιμή να τον έχω δάσκαλό μου…».

Έτσι έλαμψες Γιώργο. Έτσι λάμπεις και τώρα που η παρουσία σου δεν μας γίνεται πια αισθητή με τα μάτια του σώματος, αλλά της ψυχής μας. Στις χορδές της κιθάρας σου σιωπούν τώρα ο Ντύλαν κι ο Σαββόπουλος. Τώρα είσαι ένα με το Είναι, με τη Φύση τη θεϊκή. Η παρουσία σου συνεχίζεται πλέον μέσα από το άνθισμα στις ψυχές μας των στοχασμών, των αξιών και των ονείρων σου. Συνεχίζεται με τη μελέτη και την έρευνα του έργου σου που ήδη συντελείται στον κόσμο της φιλοσοφίας, της παιδείας και του πολιτισμού. Συνεχίζεται με την άνοιξη που θα ρθει για να μας βρει μαζί στην αγαπημένη σου Χελιδόνα την ώρα της Ανάστασης!

Χελιδόνα 15 Δεκεμβρίου 2010,
ΚΩΣΤΑΣ Ν. ΤΣΙΑΝΤΗΣ